ABD Ulusal Kar ve Buz Bilgi Merkezi (NSIDC), Antarktika’daki deniz buzlarında bu yıl erimenin son 45 yılın ‘en yüksek seviyesine’ ulaştığını bildirdi. Her yıl kıtanın yaz aylarının yaşandığı şubat ayı sonuna yanlışsız Antarktika deniz buzunun en düşük düzeyine geldiği, kış aylarında eski durumuna döndüğü lakin bu yıl buzun beklenen düzeylere ulaşmadığı kaydedildi. NSIDC’den alınan datalara nazaran buzun, 2022’deki erime rekorunu kırarak geçen yıla nazaran yaklaşık 1.6 milyon kilometrekare azaldığı vurgulandı.
Temmuz ortasında, Antarktika’daki deniz buzunun 1981-2010 ortalamasının 2.6 milyon kilometrekare altında kaldığı, bunun da yaklaşık Arjantin büyüklüğünde olduğu, Texas, California, New Mexico, Arizona, Nevada, Utah ve Colorado’nun tüm topraklarına yakın bir alanın eridiği kaydedildi. Bilim insanları, iklim krizi nedeniyle Kuzey Kutbu’ndaki deniz buzunun sabit biçimde azaldığını lakin Antarktika’dakinin, son devirde rekor yüksek düzeylerden rekor düşük düzeylere iniş ve çıkışlar kaydettiğini, 2016’dan itibaren de giderek küçülme eğilimine girdiğini vurguluyor.
Colorado Boulder Üniversitesinden buzul bilimci Ted Scambos, “Antarktika sistemi her vakit hayli değişken olmuştur. Bununla birlikte, mevcut değişim düzeyi o kadar çok ki 45 yıl öncesine kadar giden bilgilere nazaran son iki yılda, bilhassa de bu yıl, radikal bir değişimin olduğunu gösteriyor” formunda konuştu. Deniz buzu kaybını tetikleyen, hava kirliliğinin artmasıyla ısınan Antarktika etrafındaki batı rüzgarları da dahil çeşitli faktörler olduğunu vurgulayan Scambos, “Antarktika Okyanusu hududunun kuzeyindeki daha sıcak okyanus suları, Dünya okyanuslarının geri kalanından bir biçimde izole olan bu suya karışıyor. Bu da erimeyi nasıl açıklayacağımıza dair fikir veriyor” dedi. Scambos, bu kış yaşanan ‘benzeri görülmemiş’ olayların, kıta için uzun vadeli bir değişikliğe işaret edebileceğini vurgulayarak Antarktika sisteminin, ‘çok uzun bir mühlet boyunca yahut asla’ iyileşemeyeceğine dair tasasını lisana getirdi.
Deniz buzu, halihazırda okyanusta olduğu için direkt deniz düzeyinin yükselmesini etkilemese de kaybı, kıyı buz katmanlarını ve buzulları, dalgalara ve ılık okyanus sularına maruz bırakarak erimeye karşı daha savunmasız hale getiriyor. Ayrıyeten, deniz buzunun erimesi, bölgedeki birçok balinanın beslendiği kril denilen deniz canlılarının azalmasına sebep olmasının yanı sıra, beslenmek ve dinlenmek için deniz buzu kullanan penguenler ve foklar da dahil olmak üzere, yabani hayat üzerinde olumsuz tesirler oluşturuyor.
Deniz buzu, beyaz rengiyle gelen güneş gücünü uzaya geri yansıtıyor, erimesi, güneş gücünü emerek sıcaklığın artmasına neden olacak koyu okyanus sularını açığa çıkarıyor. Genel manada, Antarktika deniz buzunun Dünya’nın sıcaklığının düzenlenmesine katkıda bulunduğu, yokluğunun kıtanın çok ötesinde öbür kıtalarda da ‘domino taşı’ tesiri yapabileceği belirtiliyor.
