Varlığı bilim insanlarınca 2017’den bu yana konuşulan ve kanıtlanan Zelandiya kıtasının haritası yayınlandı. Yüzde 95’lik bir kısmının denizaltında olduğu bu nedenle yalnızca aşikâr kısımlarının karada olduğu anlaşılan kıta, geçmişten beri birçok kaşif tarafından aranıyordu.
Unveiled map of #Zealandia, a new subcontinent beneath New Zealand, challenges geographic knowledge, echoing Earth's ancient supercontinent, Gondwanaland. As 94% lies submerged, what secrets might the Pacific Ocean's depths be hiding? 🌍🗺️https://t.co/oxrLXDINTY
— XZherron (@XZherron) October 13, 2023
5 milyon kilometrekareden daha fazla alanı kapsayan kıta, Hint altkıtasından iki kat daha büyük bir alanı kapsıyor. Son yıllarda dünyanın dört bir yanından gelen jeologlardan oluşan bir takım, Zelandiya’yı haritalandırmayı başardı. Harita, denizden çıkarılan kaya örnekleri ve jeofizik haritalama usullerinin kombinasyonu ile oluşturuldu. Uzmanlar ayrıyeten Zelandiya’nın dış kenarlarını takip ederek büyük kumtaşı ve bazaltik kaya çakılları birikintilerini keşfettiler.
Kumtaşlarının yaklaşık 95 milyon yaşında olduğuna ve daha eski granit ve volkanik çakıl taşları içerdiğine inanılıyor. Bu da Zelandiya’nın kuru bir kara iken volkanik yaylalardan akan ırmakların tektonik havzaları doldurduğunu gösteriyor. Yaylalar en az 30 ila 50 milyon yıl önce etkin bir volkanik bölgeydi lakin kumtaşı çökeldiğinde muhtemelen aşınmıştı.
Jeologlar Avcılar Escort su altı volkanizmasıyla alakalı olan bazalt çakıllarının keşfi sayesinde Zelandiya’nın yaklaşık 40 milyon yıl evvel kademeli olarak sular altında kaldığına inanıyor.
Zelandiya evvelce muhteşem kıtanın kesimiydi
500 milyon yıl evvel Batı Antartika ve Doğu Avusturalya’nın büyük kısmını kapsayan Gondwana isimli ‘süper kıtanın’ modülü olan kıta, suyun yaklaşık 2 kilometre altında bulunuyor. Kıtanın suyun üstünde kalan kısımları ise Yeni Zelanda adaları, Fransa’ya bağlı Yeni Kaledonya, Lord Howe Adası ve doğusundaki volkanik Ball’s Pyramid adaları olarak açıklanıyor.